Karma is geen bitch maar een uitnodiging voor een switch

Karma is bedoeld als een weg naar vrijheid, niet als een vorm van “eigen schuld, dikke bult”. Toch zie je op sociale media vaak voorbeelden waarin karma wordt gepresenteerd als een soort strafmechanisme: wie iets slechts doet, krijgt vroeg of laat zijn verdiende loon. Lekker puh. Alsof je je lot niet kunt ontlopen.

Ook de uitspraak “karma is a bitch” ademt die gedachte. Het klinkt als: boontje komt om zijn loontje. Of religieuzer: “wat je zaait, zul je oogsten”. Wie het gebruikt, bedoelt meestal dat iemand iets negatiefs over zichzelf heeft afgeroepen. Karma krijgt zo een negatieve, bestraffende lading. Maar is dat werkelijk wat karma betekent?

Niet echt. De uitdrukking is een typisch westerse verdraaiing van een oosters concept dat diepere wijsheid bevat.

Karma komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk: handeling, daad, actie. In het hindoeïsme en boeddhisme verwijst het naar het universele principe van oorzaak en gevolg. Elke handeling, fysiek of mentaal, heeft gevolgen. Soms direct, soms pas veel later, of zelfs in een volgend leven. Positieve daden leiden tot positieve gevolgen; negatieve daden tot negatieve gevolgen. Niet als straf, maar als natuurlijke terugslag. Je kunt het zien als een wetmatigheid, geen oordeel.

In het boeddhisme ligt de nadruk bovendien op de intentie (cetana): een goedbedoelde daad met een slechte uitkomst kan tóch goed karma opleveren, juist door de zuivere motivatie.

Je zou kunnen zeggen dat karma is a bitch óók een vorm van oorzaak en gevolg veronderstelt. Maar dan wel met een vingerwijzing erbij. Er zit vaak leedvermaak in. Terwijl karma in spirituele zin neutraal is. Het oordeelt niet, het volgt simpelweg.

Het verschil zit misschien wel in hoe we kijken: duaal of non-duaal. In dualiteit is er goed en fout, schuld en straf. In non-dualiteit zijn er alleen handelingen en hun gevolgen. Wat wij positief of negatief ervaren, is gewoon wat volgt uit wat eraan voorafging. Net als leren autorijden: wie steeds te hard rijdt en boetes krijgt, leert uiteindelijk zachter rijden. Niet omdat iemand je straft, maar omdat het anders gewoon duur wordt.

Het begint met actie. En die staat zelden op zichzelf. Meestal is jouw actie weer een reactie op iets of iemand anders. Zo ontstaan er lange ketens van oorzaken en gevolgen, soms generaties lang. Probeer dan maar eens te ontwarren wat oorzaak is en wat gevolg. Als iemand zich anders had gedragen, had jij misschien ook anders gereageerd. In die zin is jouw reactie óók een gevolg van andermans karma. En zo gaat het over van de één op de ander. Maar jij bent de enige die die keten kan doorbreken, door naar jouw stukje te kijken, en dat stukje te transformeren.

Vind je dat de ander geen vergeving verdient? Dan ontzeg je vooral jezelf vrede. Dan denk je een ander te straffen, maar je straft jezelf. Non-duaal gezien zijn we allemaal spelers in dezelfde film. Ieder met een rol. Zonder echte schuldigen. Geen “lekker puh”, maar: oorzaak en gevolg. En juist in dat veld kunnen we elkaar werkelijk ontmoeten.

Eerlijk naar je karma kijken is een weg naar vrijheid en liefde. 

Karma lijkt misschien een bitch, maar met een helder bewustzijn is het een kans op een mooie switch.

 

 

Kunstmatige intelligentie is minder kunstmatig dan jij denkt

Kunstmatige intelligentie is indrukwekkend. Het schrijft, rekent, leert, vertaalt, tekent en analyseert sneller dan jij ooit zou kunnen. En het lijkt nog maar net begonnen. Je gebruikt het waarschijnlijk al dagelijks, soms zonder het te beseffen. Voor gemak, voor inspiratie, voor overzicht. 

Tegelijk sluimert er iets. Een knagend gevoel: als dit zich zo blijft ontwikkelen, wat blijft er dan nog over voor jou? Wie stuurt straks wie? En ben je nog wel nodig, als ‘het’ het ook kan? 

De angst dat AI het overneemt, is diep menselijk. Je voelt je misschien klein naast iets dat sneller leert dan jij, en nooit moe wordt. Het confronteert je met de grenzen van je kunnen en je behoefte aan controle. Zolang jij denkt dat jij het bent die beslist en creëert, voel je je veilig. 
Maar als iets anders dat ook kan… wat blijft er dan van je over? Misschien is dát wel de echte angst: niet dat AI jou bedreigt, maar dat jij geen greep meer hebt op wat je zelf niet begrijpt. 

 

De behoefte aan controle zit diep. Je wilt begrijpen hoe iets werkt, waar het vandaan komt, wat het gaat doen. Alsof kennis je zal beschermen. Maar eerlijk gezegd: hoeveel dingen gebruik je dagelijks waarvan je geen flauw idee hebt hoe ze werken? Je belt met iemand aan de andere kant van de wereld — vrijwel zonder vertraging. Je lichaam ademt, geneest, verwerkt zonder dat jij er iets voor doet. Je brein denkt, associeert, herinnert, grotendeels zonder jouw bewuste tussenkomst. Intelligentie stroomt allang door je leven, zonder dat jij er ooit volledig grip op had. Dus waarom zou dat nu ineens anders zijn met de toepassing van AI? 

Misschien is het tijd om intelligentie anders te gaan zien. Niet als iets dat je bezit, maar als iets dat zich aandient. Als een stroom die zich uitdrukt via jouw denken, leren, studeren en creëren. 

Want natuurlijk: het is waardevol om je te verdiepen, om kennis op te bouwen, om je geest te scherpen. Dat alles speelt een rol in hoe intelligentie vorm krijgt in jou. Maar de bron ervan? Die ligt dieper. 
 

Je gedachten komen en gaan. Inzichten verschijnen. Ideeën ontstaan. Niet omdat jij ze aanzet, maar omdat ze zich laten zien. Intelligentie is niet iets wat van jou is, zelfs al bouw je eraan mee. Je bent er eerder een instrument van, een doorgeefluik. En dat geldt misschien ook wel voor AI. Misschien is dat geen bedenksel naast de mens, maar een expressie van hetzelfde veld. Als je daar iets van begint te zien, verandert je relatie tot AI. Je hoeft het niet meer te beheersen of te begrijpen om ermee te kunnen leven. Want wat het ook is, wat het ook doet. het verschijnt in hetzelfde bewustzijn als jij. En blijft alleen de vraag: hoe leef jij met dat wat zich aandient? 

 

Er is wel een belangrijk verschil. AI kan patronen herkennen, verbanden leggen, zelfs creatief lijken. Maar het weet niet dat het weet. Het heeft geen ervaring van bestaan. Geen zelfbewustzijn, geen verwondering, geen stilte vanbinnen. Dat blijft het mysterieuze voorrecht van mens-zijn dat je niet alleen kunt denken, maar ook kunt doorzien dát je denkt. Dat je bewust kun zijn van bewustzijn zelf. En kunt voelen! En juist dáár, in die helderheid, raakt het goddelijke jou aan. Niet omdat jij dat bereikt maar omdat het zich toont. Door jou heen. Daarin ben je niet superieur maar wel uniek. Niet om iets te controleren, maar om iets te herkennen. 

 

Dus misschien confronteert AI ons niet zozeer met onze grenzen, maar juist met de illusie dat we ooit de bron van onze intelligentie waren. Dat raakt misschien wel iets in jouw ego, het deel in jou dat graag controle heeft, erkenning wil, en slim gevonden wil worden. En dat is heel menselijk. Maar het laat ook iets zien: dat intelligentie geen bezit is, maar een gave. En dat besef maakt nederig. En dankbaar. Want jij hebt iets meegekregen wat geen algoritme ooit zal kennen: het vermogen om bewust te zijn van bewustzijn zelf. 
 

Een vonk van waaruit alles verschijnt. 
 

Een stukje God, dat zich herkent in jou.